ข้าวสังข์หยดเป็นข้าวพันธุ์ไทยแท้ที่มีมานับร้อยปีปลูกได้ผลดีในจังหวัดพัทลุง โดยเมื่อปี 2543 สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ทรงมีรับสั่งให้ศูนย์วิจัยข้าวพัทลุงปลูกข้าวสังข์หยด และเมื่อวันที่ 24 กันยายน 2546 ทางศูนย์วิจัยข้าวพัทลุงได้นำข้าวสังข์หยดมาถวายแด่พระองค์ และหลังจากนั้นพระองค์ก็ทรงให้นำปลูกเพื่อขยายพันธุ์เพิ่ม โดยให้มีการนำผลิตภัณฑ์ข้าวสังข์หยดไปออกจำหน่ายตามงานแสดงง“สินค้าบ่งชีทางภูมิศาสตร์” หรือ “ข้าว G1” (Geographical Indications) โดยกรมการข้าว และกรมวิชาการเกษตร มีชื่อเรียกว่า “ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง” ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นข้าว G1 พันธุ์แรกของประเทศไทย และที่ได้ชื่อว่าข้าวสังข์หยด เพราะเพี้ยนมาจากสั่งหยุด เชื่อกันว่าเพราะอร่อยจนหยุดรับประทานไม่ได้ถึงกับต้องสั่งให้หยุดรับประทานกันเลยทีเดียว
มีลักษณะแตกต่างจากพันธ์ข้าวทั่วไปโดยปลูกได้ปีละ 1 ครั้ง มีเยื้อหุ้มเมล็ดสีป่นแดงอ่อนๆถึงแดงเข้ม เมล็ดเล็กเรียว ท้ายงอน มีขนาดยาว 6.70 มิลลิเมตร กว้าง 1.18 มิลลิเมตร หนา 1.64 มิลลิเมตร สามารถต้านทานต่อโรคแมลงและศัตรูพืชรวมทั้งปรับตัวกับสิ่งแวดล้อมได้ดี นิยมรับประทานแบบข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ซึ่งให้ประโยชน์มากกว่าข้าวกล้องและข้าวซ้อมมือทั่วไป
เมื่อหุงสุกเมล็ดข้าวจะนุ่มมาก หอม และหุงขึ้นหม้อ แม้กระทั่งตั้งจนเย็นก็ยังคงนุ่มอยู่ มีความคงตัวของเมล็ดข้าวสูง นอกจากความอร่อยและคุณค่าทางโภชนาการที่สูงกว่าพันธุ์อื่นๆแล้วยังย่อยง่ายช่วยให้ระบบขับถ่ายดีลำไส้ไม่ต้องทำงานหนักเหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้สูงอายุและผู้ที่ไม่ได้ใช้แรงงานหนัก
ข้าวสังข์หยดมีคุณค่างโภชนาการมากมายมีกากใย โปรตีน ฟอสฟอรัส และธาตุเหล็กสูงมีแกมมาออไรซานอล กาบาแอนตี้ออกซิแดนซ์ป้องกันมะเร็ง ช่วยชะลอความแก่ ป้องกันความจำเสื่อม บำรุงโลหิต โรคหัวใจ และเพราะมีกากใยสูงจึงดีต่อระบบขับถ่ายและลำไส้ ปัจจุบันข้าวสังข์หยดกำลังได้รับความนิยมในกลุ่มผู้บริโภคกว้างขวางขึ้นเรื่อยๆ ด้วยคุณค่าต่างๆ มากมายที่ให้ประโยชน์แก่ร่างกายเรา เริ่มต้นรักษาสุขภาพจากภายในสู่ภายนอกกันด้วยการบริโภคข้าวสังข์หยด ข้าวไทยแท้ ของดีเมืองใต้ กินดีไม่มีโรค ที่ปลอดสารพิษของคนรักสุขภาพอย่างแท้จริง
ข้าวสังข์หยดมีวิตามินไนอาซินสูงซึ่งมีความสำคัญต่อระบบผิวหนังและประสาทถ้าขาดวิตามินอี จะทำให้เกิดโรค Pellagra ทำให้มีอาการผิดปกติทางระบบประสาทความจำเสื่อมทำให้ผิวหนังที่ถูกแสงแดดจะอักเสบแดงเป็นผืนแดงและลอก
| พลังงานกิโลแคลลอรีน | 364.22 |
| ความชื้น (g) | 10.71 |
| โปรตีน (g) | 7.30 |
| ไขมัน (g) | 2.42 |
| คาร์โบไฮเดรต (g) | 78.31 |
| ใยอาหาร (g) | 4.81 |
| เถ้า (g) | 1.26 |
| วิตามินบี 1 (g) | 0.32 |
| ไนอาซิน (mg) | 6.46 |
ที่มา: เกร็ดความรู้, สุนันทาและคณะ (ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี)
